C.T. (Coen) de Iongh

R.S. (Robbie) Cohen

Het historische filmfragment toont de reactie van Coen de Iongh na aankomt in Engeland.
De tweede persoon is Jaap van Hamel die het Rudi van Daalen Wetters Engeland had bereikt.

Robbie Cohen ontmoette in 1941 al lopend door Delft Pim de Bruyn Kops, samen met twee vrienden, Oscar de Brey en Jan Jacob van Rietschoten die hij beiden kende. Cohen kwam met ze in gesprek en vertelde de mannen dat hij als jood niet langer mocht studeren en dat hij naar Engeland wilde ontsnappen. De Bruyn Kops vertelde dat ze over een kano beschikten. Cohen ging daar direct op in en vroeg Van Rietschoten of hij een tweede man wist. Van Rietschoten was een oud klasgenoot van Cohen en noemde Coen de Iongh, een bekende roeier die in 1938 als ‘slag’ het hoofdnummer van de Varsity voor de Delftsche Studenten Roeivereniging Laga had gewonnen.
Voor Coen De Iongh was de vlucht uit Nederland zeer welkom, hij werd gezocht door de Duitsers vanwege zijn spionagewerk voor de inlichtingendienst van de Delftse student Johan (Han) van Hattem.

Voor de opvouwbare kano werd in Scheveningen een klein zeil gemaakt en daarna naar de Kaag gebracht. Om uit Katwijk te kunnen ontsnappen verborgen ze de kano in het troephuis van de padvinders in de Zuidduinen achter de Boulevard in Katwijk.

Het troephuis tussen 1938 en 1940 met op de achtergrond de zeereep en het Rotterdams Zeehospitium.
Foto: Geschiedenis Katwijkse zeeverkenners, Dik Parlevliet.

Het wachten was op mooi weer. De Iongh en Cohen liepen waarschijnlijk lopend met de kano vanuit het troephuis richting het strand en kozen zee op 20 juni 1941 ’s nachts om 02.00. Na een tocht van ongeveer 50 uur kwamen ze in Engeland aan.

Opleiding bij de Royal air Force.
Robbie Cohen werd Mosquito-piloot en onderscheidde zich bij een aantal operaties. Naar hem werd een speciale manier van jachtvliegen genoemd “Cohennesizing”. Hij werd onderscheiden met het Disquished Flying Cross.

De Havilland Mosquito, RAF, 1944

Cohen nam als enige Nederlander in een Mosquito deel aan de aanval op het Centraal Bevolkingsregister (villa Kleykamp) in Den Haag op 11 april 1944. Zijn bom bleef echter “hangen” zodat hij niet verantwoordelijk was voor één van de effectieve voltreffers.

In dit gebouw werden alle duplicaatkaarten opgeslagen van in bezet gebied uitgegeven persoonsbewijzen. De vernietiging was belangrijk voor de mensen die vervalste persoonsbewijzen gebruikten. Er gingen 2500 door gemeenten opgestuurde ontvangstbewijzen van uitgegeven persoonsbewijzen verloren. Door deze actie had het persoonsbewijs als controle-instrument een flink deel van zijn waarde verloren.

Villa Kleykamp, Scheveningseweg te Den Haag

Op 10 augustus 1944 steeg Cohen op voor een nachtelijke operatie boven Frankrijk waarvan hij niet terugkeerde. Robbie Cohen werd 22 jaar.

Mitchell bommenwerpers

Coen de Iongh werd jachtvlieger en sneuvelde op 10 juni 1943 bij een “escort” van een formatie bommenwerpers (Mitchell) die een aanval uitvoerde in de buurt van Gent. De formatie werd aangevallen door meer dan twintig Focke Wulf-fw 190’s, indertijd de meest gevreesde jager van de Luftwaffe.

Coen stortte met zijn Spitfire bij Domburg in de Noordzee en werd 27 jaar.

Bronnen:

• Vrijheid achter de horizon, Jan de Bruin en Jan van der Werf, 1998;
• Gedenkboek van het verzet der Delftsche studenten en docenten gedurende de jaren 1940-1945;
• Den Haag in de tweede Wereld Oorlog, Bart van der Boom;
• Die Coburger Familie (von) Sand (www.sand-clan.net;)
• dhr. H. Fontijn, inclusief foto’s;
• Geschiedenis Katwijkse zeeverkenners, Dik Parlevliet;
• Wikipedia.